Księgi wieczyste to nic innego jako rejestr publiczny, który przedstawia stan prawny nieruchomości. Księgi wieczyste są prowadzone dla nieruchomości oraz mogą być prowadzone dla spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Głównym ich zadaniem jest zapewnienie bezpieczeństwa obrotu nieruchomościami oraz zapewnienie bezpieczeństwa kredytu hipotecznego.

Obecnie większość nieruchomości posiada księgę wieczystą, natomiast w sytuacji, kiedy księga nie jest prowadzona powinien zostać złożony wniosek o jej założenie.
Tylko w stosunku do nieruchomości, które mają prowadzoną księgę wieczystą funkcjonuje zasada rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych, która przedkłada stan prawny ujawniony w księdze wieczystej ponad rzeczywisty stan prawny.

CZEGO MOŻNA DOWIEDZIEĆ SIĘ Z KSIĘGI WIECZYSTEJ?

Księga wieczysta ma przejrzystą budowę. Dzieli się na cztery działy, z których każdy odpowiada konkretnemu rodzajowi informacji.

W księdze wieczystej znajdują się informacje dotyczące:
– oznaczenia nieruchomości, jej położenia i powierzchni oraz sposobu użytkowania nieruchomości – (dział I)
– praw związanych z własnością nieruchomości – (dział I-Sp.)
– właściciela nieruchomości (dysponenta spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, użytkownika wieczystego) – (dział II)
– ograniczonych praw rzeczowych, w tym hipotek obciążających nieruchomość – (działy III i IV)

Księgi wieczyste są jawne i każdy ma możliwość ich przeglądania w obecności pracownika sądu, a dodatkowo każda osoba dysponująca numerem księgi wieczystej może z łatwością sprawdzić jej treść na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości pod adresem: ekw.ms.gov.pl.

Skutkiem tak rozumianej jawności jest to, że nie można zasłaniać się nieznajomością wpisów w księdze wieczystej, ani wniosków, o których uczyniono wzmiankę.

Podstawą oznaczenia nieruchomości w księdze wieczystej są dane zawarte w ewidencji gruntów (katastrze nieruchomości). W przypadku niezgodności danych z ewidencji gruntów z oznaczeniem w księdze wieczystej, sąd dokonuje sprostowania oznaczenia nieruchomości na podstawie danych z ewidencji.

Wpis własności do księgi wieczystej nie jest przesłanką nabycia nieruchomości, aczkolwiek zaniechanie dokonania wpisu jest sytuacją niepożądaną i ustawa nakłada na właścicieli obowiązek ujawnienia w księdze wieczystej swojego prawa pod rygorem grzywny oraz odpowiedzialności odszkodowawczej.