DO JAKIEJ GRUPY PODATKOWEJ NALEŻĘ?
Ustawodawca wyróżnia trzy grupy podatkowe, od których uzależnia kwotę odprowadzonego podatku.

1) do pierwszej grupy podatkowej zalicza się najbliższą rodzinę darczyńcy, a zatem: małżonka, zstępnych (np. syn, córka, wnuki, prawnuki), wstępni (np. matka, ojciec, dziadkowie), rodzeństwo, pasierba, ojczyma, macochę, teściów, zięcia i synową,

2) do drugiej grupy podatkowej należą dalsi krewni darczyńcy (spadkodawcy). Należą do nich: zstępni rodzeństwa (np. siostrzeniec, bratanek), rodzeństwo rodziców (np. wuj, ciotka), zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa (np. mąż siostry), rodzeństwo małżonków (np. brat żony- szwagier), małżonków rodzeństwa małżonków (np. mąż siostry męża), małżonków innych zstępnych (np. żona wnuka),

3) do trzeciej grupy podatkowej należą wszystkie pozostałe osoby, niezaliczone do pozostałych grup. Są to zatem osoby spowinowacone i spokrewnione z darczyńcą (spadkodawcą), ale także znajomi.

KIEDY NALEŻY ZGŁOSIĆ DAROWIZNĘ DO URZĘDU SKARBOWEGO?
Zgłoszenie darowizny dotyczy tylko osób należących do najbliższej rodziny, chcących skorzystać z zupełnego zwolnienia od podatku od spadków i darowizn.

Termin na zgłoszenie darowizny wynosi 6 miesięcy licząc od dnia powstania obowiązku podatkowego, czyli od chwili spełnienia świadczenia (wykonania darowizny).

Dla przedstawicieli wszystkich grup ustawodawca przewidział limity wartości darowizn, które są wolne od podatków. Kwota limitu darowizny odnosi się do 5 ostatnich lat. Jeśli w ciągu 5 lat kwota
darowizn od jednej osoby nie przekroczyła kwoty limitu, nie trzeba składać zeznania. W przeciwnym razie, jeżeli limit zostanie przekroczony, darowiznę od I grupy podatkowej należy zgłosić na formularzu SD-Z2. Jeśli darczyńcą była osoba z grupy drugiej lub trzeciej, należy złożyć do urzędu
skarbowego formularz SD-3.

W przypadku kiedy wniosek składamy samodzielnie (a więc bez pośrednictwa notariusza) właściwym będzie naczelnik urzędu skarbowego, w którego okręgu znajduje się miejsce zamieszkania obdarowanego.

Jeśli umowa darowizny zawierana jest przed notariuszem, to on dokonuje zgłoszenia do urzędu skarbowego, jest bowiem płatnikiem podatku od spadków i darowizn.

Należy pamiętać o odpowiednim udokumentowaniu otrzymania darowizny. W przypadku darowizny pieniędzy chodzi o potwierdzenie dokonania przelewu na rachunek bankowy czy pokwitowanie z banku. Pieniądze przekazane w gotówce nie korzystają ze zwolnienia.

KIEDY NALEŻY ZGŁOSIĆ SPADEK DO URZĘDU SKARBOWEGO?
Termin na zgłoszenie nabycia spadku do urzędu skarbowego wynosi 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia stwierdzającego nabycie spadku. W przypadku notarialnego poświadczenia dziedziczenia termin liczony jest od dnia zarejestrowania aktu.

Zgłoszenia do urzędu skarbowego dokonuje się również na formularzu SD- Z2. Właściwym miejscowo jest urząd skarbowy miejsca położenia przedmiotów spadkowych. Jeżeli w skład spadku wchodzi nieruchomość, właściwość ustala się według miejsca położenia nieruchomości.

JAKIE SĄ SKUTKI PODATKOWE ZGŁOSZENIA NABYCIA SPADKU PO TERMINIE?
Jeżeli podatnik dowie się o nabyciu spadku z opóźnieniem (np. gdy przebywa za granicą lub nie utrzymuje kontaktu z rodziną), nadal ma prawo do zwolnienia, jeżeli zgłosi nabycie spadku w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o jego nabyciu oraz uprawdopodobni fakt późniejszego powzięcia takiej wiadomości.

Całkowite zwolnienie od podatku dla członków najbliższej rodziny nie dotyczy tzw. starych spadków czyli spadków nabytych przed dniem 1 stycznia 2007 roku.

BRAK ZGŁOSZENIA LUB ZGŁOSZENIE PO TERMINIE
Skutkiem braku zgłoszenia lub uczynienia tego po terminie jest utrata zwolnienia. Spadkobierca podlega wówczas opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.

Należy pamiętać, iż w przypadku uchybienia terminowi nie ma możliwości jego przywrócenia. Dokonanie zgłoszenia po upływie sześciu miesięcy powoduje zatem utratę prawa do całkowitego zwolnienia od podatku.